Tryb rozkazujący, der Imperativ
Tryb rozkazujący – der Imperativ
Tryb rozkazujący tworzymy w języku niemieckim dla:
2 os. l.poj. – du
1 os. l.mn. – wir
2 os. l.mn. – ihr
oraz 3 os. l.mn. ale tylko formy grzecznościowej – Sie
Tryb rozkazujący dla 2 os. l.poj.:
a) czasowników regularnych tworzymy poprzez wyrzucenie osoby i końcówki:
du gehst → Geh!
du arbeitest → Arbeite!
du siehst → Sieh!
du nimmst…mit → Nimm… mit!
du bezahlst → Bezahl!
b) czasowniki zakończone na -eln lub -ern otrzymują w trybie rozkazującym końcówkę -e, ale często gubią samogłoskę -e w temacie czasownika:
du sammelst → Sammle!
du meckerst nicht → Meckre nicht!
c) czasowników z rdzenną zmianą głoski tworzymy poprzez wyrzucenie osoby, końcówki i przegłosu nad a:
du fährst → Fahr!
du schläfst → Schlaf!
Tryb rozkazujący dla 1 i 3 os. l.mn. tworzymy poprzez inwersję czyli osoba zamienia się miejscem z czasownikiem:
wir suchen → Suchen wir!
wir trinken → Trinken wir!
Sie hören → Hören Sie!
Sie machen…. auf → Machen Sie…auf!
Tryb rozkazujący dla 2 os. l.mn. tworzymy poprzez wyrzucenie osoby:
ihr sucht → Sucht!
ihr bildet → Bildet!
ihr kauft….ein → Kauft ein!
ihr ergänzt → Ergänzt!
Wyjątki: czasowniki sein, haben i werden:
Sei!
Seien wir!
Seid!
Seien Sie!
Habe!
Haben wir!
Habt!
Haben Sie!
Werde!
Werden wir!
Werdet!
Werden Sie!
Przykłady:
a) dla 2 os. l. poj.:
Komm nach Hause! – Chodź do domu!
Antworte! – Odpowiedz!
Mach die Tür zu! – Zamknij drzwi!
Hör zu! – Posłuchaj!
Lächle! – Uśmiechnij się!
Lauf schneller! – Biegnij szybciej!
Hab keine Angst! – Nie bój się!
b) dla 1 os. l. mn.:
Schreiben wir! – Piszmy!
Gehen wir los! – Wyruszmy!
Zeichnen wir! – Rysujmy!
Lesen wir! – Czytajmy!
c) dla 3 os. l. mn:
Legen Sie das! – Niech pan/pani to położy!
Befehlen Sie mir nicht! – Niech mi pan/pani nie rozkazuje!
Machen Sie den Mund auf! – Proszę otworzyć usta!
Seien Sie vorsichtig! – Niech Państwo będą ostrożni!
d) dla 2 os. l. mn.:
Packt den Koffer! – Spakujcie walizkę!
Kauft… ein! – Zróbcie zakupy!
Wascht das Auto! – Umyjcie samochód!
Seht das! – Zobaczcie to!
Werdet stark! – Bądźcie silni!
